کد مطلب:245715 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:247
ای کاش بیست سال قبل مرگم می رسید
در تفسیر عیاشی، از زبرقان رفیق ابن داود روایت كرده:
روزی ابن داود از نزد خلیفه آمد و بسیار غمگین بود، پرسیدم تو را چه می شود؟ گفت: امروز آرزو كردم كه أی كاش 20 سال پیش از این مرده بودم.
گفتم: چرا؟
گفت: به علت این مرد سیاه [1] أبوجعفر محمد بن علی بن موسی كه در پیش أمیرالمؤمنین [2] كاری بر سر من آورد كه از عمر خود سیر شدم.
گفتم: چه قسم بود این حكایت؟.
گفت: شخصی اقرار به دزدی كرد و از خلیفه خواهش كرد كه بر او اقامه حد نماید، و او را از گناه پاك كند.
خلیفه تمام فقهاء و علما را در مجلس خود طلبید و محمد بن علی را نیز حاضر گردانید، أول از ما پرسید كه موضع قطع دست از كجا باید باشد؟
من گفتم: از (كرسوع) زند است كه (مچ) باشد.
پرسید: به چه دلیل می گوئی؟
[ صفحه 13]
گفتم: (یدی) كه خدا در قرآن گفته از انگشتان تا زند است بعلت آنكه خدا در تیمم گفته: «... فامسحوا بوجوهكم و أیدیكم» [3] یعنی: (... در این صورت به خاك پاك و پاكیزه تیمم كنید، و به آن خاك صورت و دستها را مسح كنید...) و جماعتی از فقهاء در این سخن با من همدست شدند. و جمعی از علماء گفتند:
مرفق همان آرنج است و استدلال به این آیه شریفه نمودند:
«... و أیدیكم الی المرافق» [4] یعنی:... چون برای نماز برخیزید صورت، و دستها را تا مرفق (آرنج) بشوئید.
بعد از آن خلیفه به محمد بن علی ابن موسی توجه نمود و گفت:
تو چه می گوئی؟
حضرت فرمود: حضار گفتند.
خلیفه گفت: واگذار سخنان مردم را و سخن خود را بگو.
گفت: مرا معاف دار.
گفت: قسم می دهم تو را به حق خدا كه بگوئی.
گفت: حال كه مرا به خدا قسم دادی می گویم، اینها همه حكم خدا را غلط بیان كردند، بلكه قطع انگشتان از فصول «بند انگشتان» باید باشد، و كف دست را بگذارند به دلیل كلام پیامبر «صلی الله علیه و آله» كه فرمودند:
سجده بر هفت عضو است وجه (صورت) و یدین (دستها) و ركبتین (زانوها) و رجلین (پاها)، هر گاه دست را از مچ و یا آرنج ببرند دیگر دستی
[ صفحه 14]
برای او هنگام سجده برای خدا نمی ماند، و خدا فرموده: «و ان المساجد لله فلا تدعوا مع الله أحدا» [5] .
یعنی: و مساجد مخصوص خداست پس نباید با خدا أحدی غیر او را پرستش كنید، و مراد از مساجد همین هفت عضو بدن است، و چیزی كه مخصوص حضرت حق باشد دیگر قطع كردن آن راه ندارد.
سپس معتصم را از این كلام حضرت خوش آمد، و أمر كرد تا دست آن سارق را از همانجا كه حضرت گفته بود قطع نمودند.
ابن أبی داود گفت: در آن ساعت گویا قیامت من برپا شد و آرزو كردم ای كاش پیش از این مرده بودم... [6] .
روزی ابن داود از نزد خلیفه آمد و بسیار غمگین بود، پرسیدم تو را چه می شود؟ گفت: امروز آرزو كردم كه أی كاش 20 سال پیش از این مرده بودم.
گفتم: چرا؟
گفت: به علت این مرد سیاه [1] أبوجعفر محمد بن علی بن موسی كه در پیش أمیرالمؤمنین [2] كاری بر سر من آورد كه از عمر خود سیر شدم.
گفتم: چه قسم بود این حكایت؟.
گفت: شخصی اقرار به دزدی كرد و از خلیفه خواهش كرد كه بر او اقامه حد نماید، و او را از گناه پاك كند.
خلیفه تمام فقهاء و علما را در مجلس خود طلبید و محمد بن علی را نیز حاضر گردانید، أول از ما پرسید كه موضع قطع دست از كجا باید باشد؟
من گفتم: از (كرسوع) زند است كه (مچ) باشد.
پرسید: به چه دلیل می گوئی؟
[ صفحه 13]
گفتم: (یدی) كه خدا در قرآن گفته از انگشتان تا زند است بعلت آنكه خدا در تیمم گفته: «... فامسحوا بوجوهكم و أیدیكم» [3] یعنی: (... در این صورت به خاك پاك و پاكیزه تیمم كنید، و به آن خاك صورت و دستها را مسح كنید...) و جماعتی از فقهاء در این سخن با من همدست شدند. و جمعی از علماء گفتند:
مرفق همان آرنج است و استدلال به این آیه شریفه نمودند:
«... و أیدیكم الی المرافق» [4] یعنی:... چون برای نماز برخیزید صورت، و دستها را تا مرفق (آرنج) بشوئید.
بعد از آن خلیفه به محمد بن علی ابن موسی توجه نمود و گفت:
تو چه می گوئی؟
حضرت فرمود: حضار گفتند.
خلیفه گفت: واگذار سخنان مردم را و سخن خود را بگو.
گفت: مرا معاف دار.
گفت: قسم می دهم تو را به حق خدا كه بگوئی.
گفت: حال كه مرا به خدا قسم دادی می گویم، اینها همه حكم خدا را غلط بیان كردند، بلكه قطع انگشتان از فصول «بند انگشتان» باید باشد، و كف دست را بگذارند به دلیل كلام پیامبر «صلی الله علیه و آله» كه فرمودند:
سجده بر هفت عضو است وجه (صورت) و یدین (دستها) و ركبتین (زانوها) و رجلین (پاها)، هر گاه دست را از مچ و یا آرنج ببرند دیگر دستی
[ صفحه 14]
برای او هنگام سجده برای خدا نمی ماند، و خدا فرموده: «و ان المساجد لله فلا تدعوا مع الله أحدا» [5] .
یعنی: و مساجد مخصوص خداست پس نباید با خدا أحدی غیر او را پرستش كنید، و مراد از مساجد همین هفت عضو بدن است، و چیزی كه مخصوص حضرت حق باشد دیگر قطع كردن آن راه ندارد.
سپس معتصم را از این كلام حضرت خوش آمد، و أمر كرد تا دست آن سارق را از همانجا كه حضرت گفته بود قطع نمودند.
ابن أبی داود گفت: در آن ساعت گویا قیامت من برپا شد و آرزو كردم ای كاش پیش از این مرده بودم... [6] .
[1] چونكه حضرت جواد «ع» گندم گون بودند.
[2] مراد معتصم عباسي بوده، چون ايشان خود را تالي تلو رسول خدا و أهل بيت أطهار عليهم السلام مي دانستند.
[3] سوره مائده آيه 6.
[4] سوره مائده آيه 6.
[5] سوره جن آيه 17.
[6] به كتاب مواهب الانوار شيخ علي أكبر نهاوندي ص 540 مراجعه شود.